Eğitimci ve Yazar Didem Saracel, Türkiye’de TÜBİTAK’ın sözleşme imzalanmasına rağmen yayınlamadığı ve diğer yayın evlerinin reddettiği kitaplarını İngilizce’ye çevirerek yurtdışında yayınladı. Türkiye’de basılmayan kitapları Amerika’da ödül aldı.
Denizli’de yaşayan emekli kimya öğretmeni olan yazar Didem Saracel, 2015 yılında Evrenin Müziği Kimya Serisinin; Karbonun Masalı, Evrenin Masalı, Oksijenin Masalı olmak üzere 3 tanesini TÜBİTAK’tan onay almasına rağmen basılmamış. Diğer yayın evlerinden de ret cevabı alan Saracel, daha sonra kitaplarını İngilizce’ye çevirtip yurtdışında yayınlatınca, iki kitabı art arda Yılın En İyi Bilimsel Kurgu kitabı ödülünü aldı. Didem Saracel ile kitaplarının ve yazarlığının serüvenini konuştuk.
Neden kimya masalları yazdığıyla ilgili soruya Saracel şöyle cevap verdi:
“Bütün bu kitapların temeli benim öğretmenlik dönemi dayanıyor. Kimyayı öğrencilerime anlatabilmek için küçük mizansenler hazırlardım. Çünkü kimya soyut bir kavram fizik gibi nesnel bir kavram değil. Maddenin en küçük yapı taşı atomdur diyorsunuz ve atomun içinde enerji seviyelerinden, çekirdekten bahsediyorsunuz, proton ve nötrondan bahsediyorsunuz. Dolayısıyla öğrenciler bunları algılamak konusunda zorluklar yaşıyor. İşte ta o zamanlardan bu konuları en anlaşılır şekilde nasıl anlatırım sorusuyla başladı her şey. Ve bugün bu masal kitapları ortaya çıktı. O zaman öğrencilerimle yaptığım uygulamaları emekli olunca hikayelerle dönüştürdüm. Bu kitapların özelliği şu, bu kitaplar atomlar kendi dilleriyle kendi hikayelerini anlatıyorlar. Karbon’un hikayesinde karbonu nesnel bir varlığa dönüştürmeye çalıştım. Karbon’u kral olarak, karbon elementinin allotroplarını da onun kardeşleriymiş gibi bir hikaye oluşturdum. Onlar kendi hikayelerinin anlattı. Dolayısıyla atomları somutlaştırarak daha anlaşılır hale getirmeye çalıştım”.
“TÜBİTAK’la sözleşme imzaladık ancak kitapları basmadı”
Kitaplarının basılmasıyla ilgili süreci oldukça mücadeleyle geçirmiş Didem Saracel, bu mücadeleyi biz de merak edip neler yaşadığını sorduk. Saracel, “Bu çocuk kitapları serisini bir türlü Türkiye’de yayınlatamadım. Aslında seri en başında TÜBİTAK tarafından onaylandı, basılacaktı. 2017 yılında basımı için sözleşme imzaladım. Ancak bu süreçte TÜBİTAK’ta yönetim değişiklikleri oldu, kitaplarımı basmadılar. 2 yıla yakın bekledim, süreç uzayınca kitaplarımı başka yayın evlerine göndermeye karar verdim. Bu kitaplar TÜBİTAK’tan onay almış başka kitabevleri yayınlayabilir diyerekten başvurularda bulundum. Ancak hepsinden ret cevabı aldım. Ben kitaplarımın nitelikli kitaplar olduğunu düşündüğüm için para ödeyerek bastırmak istemedim”.
İki kitabı da Amerika’da Yılın En İyi Bilimsel Kurgu kitabı ödülünü aldı
Amerika’dan aldığı ödüller hakkında bilgi veren Saracel şunları söyledi: “Evrenin Müziği Kimya Serisi ismi altında, Karbonun Masalı, Evrenin Masalı, Oksijen’in Masalı olmak üzere 3 tanesini yazdım. Toplam 7 kitap olacak şekilde planladım. 2021 yılında Karbon’un Masalı, Amerika’da Chanticleer Uluslararası Kitap Ödülleri yarışmasında 2021 yılının En İyi Bilimsel Kurgu kitabı ödülünü aldı. 2022 yılında da Evren’in Masalıyla En İyi Bilimsel Kurgu ödülünü tekrar aldım”.
“Kendi yayınevimi açtım”
Didem Saracel ödül alan kitapları ülkemizde basılmayınca kendi yayın evini kurduğunu söyleyerek, “Ödüllerime rağmen kitaplarımı yayınlatamayınca kendi yayınevimi açtım. İki kitabım basıldı, diğeri de hazırlanıyor. İnternet üzerinden satışını yapacağım, burada bir kitapevi kitaplarımı satışa çıkardı. Yeni basılan kitaplarımın resimlerini de kendim çizmeye başladım. Resim yeteneğim olduğu için öyle karar verdim. Hem yazıyorum hem resmediyorum. Bu da ayrı bir keyif” dedi.
Yayınevlerine sitem
Amerika’da ödül alan kitaplarını Türkiye’de yayınlatamayan Saracel, yayınevlerine sitem ederek, “Bu arada yaptığım araştırmalara göre ülkemizdeki çocuk kitaplarının yüzde 70’i çeviri kitap, bilimsel içerikli kitapların ise neredeyse yüzde 100’ü yabancı yayın çevirisi. Ben de Amerika’da çevrem olunca kitaplarımı İngilizce’ye çevirttim. Uluslar arası yarışmalara gönderdim. Ve kitaplarım Amerika’da ödül aldı. Buna rağmen kendi ülkemde kitaplarım basılmadı. Benim bir yazar olarak daha ne yapmam lazım ki kitaplarım basılsın. Türk yazarlara neden hak tanımıyorsunuz diye sormak istiyorum bu yayınevlerine. Benim imkanım vardı, yurtdışında bastırdım. Ancak imkanı olmayan ama çok yetenekli, donanımlı yazarlar var. Onlara şans tanımayacak mısınız? Benim kitaplarım ödül aldıktan sonra bana ulaşan pek çok genç oldu. ‘Hocam ben de yazıyorum, benim de eserlerim var’ diye. Bazılarını okuma imkanım oldu, gerçekten harikalar. Türkiye’de genç yazarlara imkan tanınmalı. Ben yayınevimde kendilerine imkan verilmeyen yazarları desteklemeyi amaçlıyorum” ifadelerini kullandı.
ÖZEL HABER: AYŞE SELÇUK KAĞ
