Depresyon, yetişkinlerde ve çocuklarda görülen duygu durum bozukluğudur. Yetişkinlerde görülen depresyon belirtileriyle, çocuklarda görülen depresyon belirtileri benzerdir.
Depresyon bebeklik dönemiyle başlar. Bebekler ortalama 6 aydan sonra bağlandıkları kişiden ayrılmaya tepki gösterirler. Bebeklerde ilk depresyon nedeninin bu olarak bilindiği için bu yaştan sonra her dönemde depresyon görülebilir. Fakat çocukluktan ergenliğe geçiş döneminde sıklık artmaktadır. Yapılan araştırmalarda depresyon, ergenlik döneminden itibaren, kızlarda erkeklere oranla daha sık olduğu görülmüştür. Çocuklarda depresyonun görülme oranları araştırıldığında ise kızlarda ve erkeklerde eşit oranda görüldüğü tespit edilmiştir.
Birçok ruhsal rahatsızlıklarda olduğu gibi depresyonun oluşumunda da psikolojik, sosyal ve genetik faktörlerin etkisi vardır.
Çocuklarda Depresyon Nasıl Oluşur?
- Çocuğa kötü davranılması
- Tutarlı olmayan anne- baba davranışları
- Katı ceza ve dengesiz ödül davranışlarının olması
- Aile içi sorunlar, iletişim problemleri
- Anne- baba ayrılığı
- Aile bireylerinden bir ya da daha fazla kişinin (anne, baba, kardeş) depresyonda olması
- Kötü yaşam koşulları, ekonomik sıkıntılar
- Aile bireylerinden birinin hasta olması
- Sosyal yönden yetersizlik
- Okul başarısızlığı
- Sevilen birinin ölümü, gibi etkenler depresyon oluşumuna neden olabilir.
Çocuklarda Depresyon Belirtileri
- Kendini mutsuz hissetme, huzursuzluk
- Uzun süren ağlamalar
- Bebeklerde, olduğu yerde sallanma, kafa sallama
- Sosyal ilişkilerinin bozulması
- Aile içi çatışmalar
- Uyku düzeninin bozulması
- Önceki zamanlarda keyif alarak yaptığı etkinliklerden keyif almama, sıkılma
- Akademik başarının düşmesi
- Özgüven eksikliği, kendini değersiz ve önemsiz görme
- Suçluluk duyguları
- Aşırı alınganlık
- Psikosomatik ağrılar
- Anksiyete bozukluğu
- Eskiye göre, hareketli olma durumu ya da hareketlerinde yavaşlama, enerjisinde azalma
- Kızgınlık, saldırganlık gibi davranış sorunlarının ortaya çıkması
- Fiziksel şiddete başvurma
- İştahında azalma ya da artma
- Bir konuya dikkatini vermede güçlük, odaklanma sorunu yaşama
- Kendine zarar verme düşüncelerinin olması, gibi yukarıda saydığımız düşüncelerden birden fazlası çocukta iki hafta zamandan beri gözlemleniyorsa çocuğun depresyonda olduğunu gösterir.
Anne- babalar çocuktaki ani davranış değişikliklerini ve hareketlerini iyi gözlemleyerek dikkatli yaklaşmalıdır. Bazı ailelerde çocuklardaki bu davranış değişiklikleri çocuğun yaramaz, şımarık hareketler olarak düşünüp önemsemeyebiliyor. Kendi ceza yöntemleriyle çözmeye çalışırken çocuktaki depresyon daha da kötü bir durum alıyor.
Anne- baba çocuk arasında iletişim sorunu yaşanırsa çocuk kendini daha çok yalnız ve çaresiz hissedebilir. Çocuktaki bu durum daha kötü sorunları ortaya çıkarabilir. Bu yüzden erken tanı çok önemlidir. Çok geç kalmadan mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır. Erken tanının depresyonun tedavi edilmesi ve depresyonun kronikleşmesini önlenmesi açısından büyük önem taşır.
Anne- baba olarak ise her zamankinden daha anlayışlı, sabırlı ve problemlerini çözmesi için destek olmalısınız. Çocuğunuza sevginizi ve değerli olduğunu hissettirmek hem problemlerin ortaya çıkmasını azaltır hemde kısa sürede çözümle sonuçlanabilir.
Davranış Bilimci- Oyun Terapisti- Çocuk Gelişimci
Şeyma GAZEZOĞLU BOZBAY
.
